VIÊM LỘ TUYẾN CỔ TỬ CUNG & CÁCH ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ 

Viêm lộ tuyến cổ tử cung là một bệnh phụ khoa thường gặp ở Việt Nam. Theo số liệu thống kê, có khoảng 50% phụ nữ mắc viêm cổ tử cung ở độ tuổi từ 20 đến 40 và tỷ lệ này tăng lên đến 90% đối với những phụ nữ đã từng sinh con. Trong số những ca mắc bệnh có tới 40% số ca đã bị biến chứng nặng, chuyển thành viêm loét cổ tử cung và làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung.

1. Viêm lộ tuyến cổ tử cung là gì?

Viêm lộ tuyến cổ tử cung (Cervical Ectropion) là một tình trạng tổn thương lành tính, khi các tế bào tuyến trong ống cổ tử cung phát triển và lan ra bên ngoài gây tổn thương. Những tuyến này bình thường tiết dịch nhầy và khi bị nhiễm bệnh bởi vi khuẩn, nấm, virus hoặc vi trùng, có thể gây ra viêm nhiễm.

Dù tế bào tuyến vẫn tiếp tục tiết dịch như bình thường, dẫn đến tăng tiết dịch âm đạo, điều này có thể dẫn đến viêm nhiễm (còn được gọi là lộ tuyến viêm). Bệnh thường gặp ở những phụ nữ đã từng quan hệ tình dục, trong độ tuổi sinh nở hoặc mới sinh con. Một số trường hợp có thể do bẩm sinh, nhưng trường hợp này rất hiếm gặp. 

Bệnh được chia thành 3 cấp độ sau đây:

• Cấp độ 1: Tế bào tuyến chỉ lan ra bên ngoài một phần nhỏ của cổ tử cung, tổn thương chưa vượt quá 30%. Viêm nhiễm chưa lan rộng, không gây ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày và quan hệ tình dục.
• Cấp độ 2: Tổn thương lan rộng đến khoảng 50-70% diện tích cổ tử cung. Việc kiểm tra và điều trị sớm là cần thiết để tránh các biến chứng nguy hiểm.
• Cấp độ 3: Tổn thương lan rộng hơn 70% diện tích của cổ tử cung. Triệu chứng trở nên nặng nề hơn và có nguy cơ cao hơn về biến chứng nguy hiểm, yêu cầu can thiệp ngay lập tức.

2. Biểu hiện của viêm lộ tuyến 

Thông thường, ở giai đoạn đầu hầu hết các trường hợp mắc bệnh đều không có bất kỳ triệu chứng nào. Bệnh thường chỉ được phát hiện thông qua các cuộc kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ.

Viêm lộ tuyến cổ tử cung được phân thành 3 cấp độ, mỗi cấp độ có những dấu hiệu khác nhau. Cụ thể như sau:

Viêm lộ tuyến tử cung độ 1

Đây là giai đoạn đầu tiên của bệnh, khi các tế bào tuyến trong cổ tử cung bắt đầu phát triển ra bên ngoài, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập. Mặc dù mức độ viêm nhiễm ở giai đoạn này còn nhẹ, nhưng lại không có dấu hiệu rõ ràng. Các dấu hiệu có thể bao gồm:

• Khí hư bất thường so với chu kỳ rụng trứng bình thường;
• Khí hư có màu sắc lạ như trắng đục, vàng hoặc xanh;
• Khí hư có mùi hôi khó chịu kèm theo ngứa ngáy vùng âm đạo.

Ở cấp độ này, bệnh có khả năng chữa khỏi rất cao. Do đó, quan trọng để chị em chú ý đến các biểu hiện bất thường của cơ thể và thăm khám với bác sĩ Sản Phụ khoa càng sớm càng tốt.

Viêm lộ tuyến tử cung độ 2

Trong giai đoạn này, mức độ viêm nhiễm ở lộ tuyến cổ tử cung khoảng 50%. Ngoài các triệu chứng giống như ở giai đoạn trước, chị em có thể cảm thấy đau rát và chảy máu sau mỗi lần quan hệ.

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm cổ tử cung, viêm nhiễm vòi trứng, và nguy hiểm nhất là ung thư cổ tử cung. Ngoài ra, bệnh còn tăng nguy cơ vô sinh hoặc hiếm muộn ở phụ nữ.

Viêm lộ tuyến tử cung độ 3

Giai đoạn này còn được gọi là viêm lộ tuyến tử cung diện rộng, tức là tổn thương đã rất nặng và có nguy cơ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Lúc này, chị em có thể gặp phải các triệu chứng như:

• Đau và chảy máu sau quan hệ tình dục do các tuyến đã phát triển ra bên ngoài cổ tử cung gây trầy xước;
• Khí hư nhiều hơn bình thường, màu sắc lạ và có mùi hôi tanh khó chịu;
• Xuất huyết âm đạo không phải vào chu kỳ kinh nguyệt;
• Mệt mỏi, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, đau thắt bụng giống như đau kinh nhưng không theo chu kỳ;
• Giảm ham muốn tình dục.

Bác sĩ khoa Phụ Sản – Bệnh viện đa khoa Hợp Lực khuyến cáo, khi có những dấu hiệu này, chị em nên thăm khám sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, tránh để bệnh diễn tiến sang các biến chứng nguy hiểm khác. Ngoài ra, những triệu chứng này cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý khác như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, thai kỳ bất thường hoặc ung thư cổ tử cung, vì vậy việc thăm khám và chẩn đoán đúng là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp.

3. Nguyên nhân gây viêm lộ tuyến

Nguyên nhân gây viêm lộ tuyến cổ tử cung:

• Vệ sinh không đúng cách: Sử dụng phương pháp vệ sinh không hợp lý có thể gây ra nhiều bệnh phụ khoa. Việc vệ sinh vùng kín cần được thực hiện bằng nước hoặc dung dịch vệ sinh phụ nữ hàng ngày, đặc biệt sau quan hệ tình dục và trong thời kỳ kinh nguyệt.
• Quan hệ tình dục không an toàn: Không sử dụng biện pháp tránh thai an toàn hoặc có nhiều đối tác tình dục có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm. Ngoài ra, quan hệ tình dục không an toàn cũng là nguyên nhân lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục như HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
• Mắc các bệnh lý phụ khoa khác: Các bệnh viêm nhiễm phụ khoa như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung cũng có thể tăng nguy cơ bị viêm lộ tuyến cổ tử cung.
• Lạm dụng thủ thuật phụ khoa: Nạo phá thai, đặt vòng âm đạo không đúng cách có thể làm tổn thương cổ tử cung, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nhiễm.
• Thay đổi nội tiết tố nữ: Sự biến đổi nội tiết tố cũng gây ra mất cân bằng trong cơ thể và dẫn đến viêm lộ tuyến cổ tử cung, như khi sử dụng thuốc tránh thai, sau khi sinh con hoặc ở tuổi tiền mãn kinh – mãn kinh.
• Không thực hiện kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ: Sự chủ quan hoặc e ngại trong việc kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ làm cho bệnh có thể được phát hiện muộn, từ đó trở nên nặng nề và khó điều trị hơn.

Bác sĩ khoa Phụ Sản nhấn mạnh rằng, hiệu quả của việc điều trị viêm lộ tuyến tử cung và mọi bệnh lý khác phụ thuộc vào thời gian phát hiện. Việc thăm khám định kỳ là rất cần thiết để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm và áp dụng biện pháp điều trị hiệu quả, từ đó ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh và các biến chứng nguy hiểm. 

4. Các phương pháp điều trị 

Có nhiều phương pháp điều trị viêm lộ tuyến cổ tử cung được chứng minh là hiệu quả. Bác sĩ Sản Phụ khoa sẽ tư vấn và hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp dựa trên từng trường hợp cụ thể và các triệu chứng cụ thể mà bệnh nhân gặp phải.

4.1. Điều trị bằng tây y 

4.1.1. Phương pháp đặt thuốc âm đạo: Phương pháp này thích hợp cho các trường hợp viêm lộ tuyến cổ tử cung ở mức độ đầu tiên, tức là viêm nhiễm mới hình thành và diện tích viêm dưới 5mm. Bằng cách sử dụng thuốc đặt trong âm đạo, phương pháp này giúp cải thiện và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm ở cổ tử cung, đồng thời cân bằng nồng độ pH trong âm đạo. Thông thường, liệu trình đặt thuốc được thực hiện trong khoảng 10 ngày, mỗi liệu trình cách nhau 3-7 ngày. Mặc dù đơn giản và dễ thực hiện, nhưng phương pháp này chỉ có tác dụng điều trị tình trạng viêm nhiễm và không loại trừ bệnh tận gốc, do đó vẫn có nguy cơ cao tái phát bệnh, yêu cầu sự theo dõi chặt chẽ và thường xuyên.

4.1.2. Phương pháp diệt lộ tuyến bằng laser: Trong những trường hợp không đạt được hiệu quả trong điều trị ban đầu, viêm lộ tuyến có thể lan rộng ra mặt bên ngoài cổ tử cung. Phương pháp diệt lộ tuyến bằng laser được áp dụng cho các trường hợp viêm lộ tuyến với diện tích lớn hơn 5mm, nhằm tiêu diệt các lộ tuyến lấn ra ngoài mặt cổ tử cung. Đồng thời, phương pháp này còn tạo điều kiện cho việc phục hồi biểu mô và giảm thiểu nguy cơ tái phát viêm nhiễm phụ khoa sau này.

4.2. Điều trị bằng đông y 

Theo quan niệm của Đông y, viêm lộ tuyến cổ tử cung thường liên quan đến sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể. Âm tượng trưng cho sự tĩnh, còn dương tượng trưng cho sự động. Khi âm dương mất cân bằng, khí huyết có thể bị ứ trệ, dẫn đến viêm nhiễm. Điều trị viêm lộ tuyến cổ tử cung bằng Đông y là phương pháp chữa bệnh được ứng dụng phổ biến. Bởi đây là phương pháp an toàn, không xâm lấn, vừa điều trị triệu chứng bên ngoài, vừa có khả năng tác động và khắc phục nguyên nhân gây viêm bên trong, phòng ngừa tái nhiễm. Tuy nhiên, hiệu quả chữa bệnh từ bài thuốc Đông y còn nhiều hạn chế, bệnh nhân cần kiên trì dùng thuốc dài ngày và nên lựa chọn bài thuốc phù hợp với cơ địa của bản thân.

Có một số bài thuốc Đông y được sử dụng để điều trị viêm lộ tuyến cổ tử cung. Dưới đây là một số ví dụ:

• Hoàng Bá: Hoàng Bá chứa berberin, có tính kháng khuẩn mạnh và giúp điều trị viêm nhiễm, sưng tấy, tiêu viêm. Các nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy Hoàng Bá có khả năng kháng khuẩn G (+) và G (-)2.
• Kim ngân hoa, táo đỏ, lá neem, dạ hương, ngải diệp: Một bài thuốc kết hợp các thành phần này có khả năng kháng khuẩn, chống viêm, giúp giảm các triệu chứng ngứa rát, khí hư, bạch đới do viêm lộ tuyến 3.
• Cây ích mẫu và cây hạt Xà sàng: Các cây này cũng được sử dụng để điều trị viêm lộ tuyến cổ tử cung bằng Đông y

5. Phòng tránh viêm lộ tuyến 

Để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh viêm lộ tuyến cổ tử cung, bác sĩ khoa Phụ Sản – Bệnh viện đa khoa Hợp Lực đề xuất các biện pháp sau trong lối sống và sinh hoạt hàng ngày:

• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng các biện pháp bảo vệ phù hợp để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Tránh hoạt động tình dục thô bạo: Điều này giúp tránh tổn thương vùng kín.
• Không nạo phá thai: Đây là biện pháp bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ viêm nhiễm.
• Vệ sinh vùng kín hàng ngày: Sử dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ đúng cách và đảm bảo vùng kín luôn khô ráo để tránh tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
• Chọn nội y vừa vặn: Tránh sử dụng quần áo nội y quá chật, quá bó để giảm nguy cơ bí ẩn vùng kín.
• Hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh: Chỉ sử dụng khi được chỉ định của bác sĩ để tránh làm mất cân bằng vi khuẩn ở âm đạo.
• Thăm khám phụ khoa định kỳ: Đây là cách quan trọng để tầm soát và phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe phụ khoa.

Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả cho viêm lộ tuyến cổ tử cung. Tuy nhiên, việc áp dụng phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ tư vấn và hướng dẫn một phác đồ điều trị riêng biệt cho mỗi người.