TRẬT KHỚP GỐI CẦN XỬ TRÍ THẾ NÀO?

Trật khớp gối là một tổn thương hiếm gặp, chiếm chưa đến 1% trong các chấn thương chỉnh hình, nhưng lại tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là tổn thương mạch máu vùng khoeo. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến trật khớp gối bao gồm:

🚗 Tai nạn giao thông – va chạm mạnh có thể gây lệch khớp.

🏗 Ngã từ độ cao lớn – tác động mạnh lên đầu gối.

⚽ Chấn thương thể thao – thường xảy ra trong các môn có cường độ vận động cao như bóng đá, bóng rổ.

Đáng lưu ý, có gần 50% các trường hợp trật khớp gối tự nắn lại, dẫn đến chẩn đoán sai lầm (dễ bị nhầm với chấn thương phần mềm thông thường), khiến tổn thương mạch máu bị bỏ sót. Theo thống kê, 40-50% bệnh nhân trật khớp gối bị tổn thương mạch máu, gần 40% gặp tình trạng lỏng khớp, mất vững khớp gối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động.

Cách nhận biết trật khớp gối

Trật khớp gối có thể xảy ra theo nhiều hướng khác nhau, tùy vào sự dịch chuyển của xương chày so với xương đùi:

🔹 Trật ra trước hoặc trật ra sau

🔹 Trật vào trong hoặc trật ra ngoài

🔹 Trật xoay phức tạp: Trật trước trong, trước ngoài, sau trong, sau ngoài.

Đây là một cấp cứu chỉnh hình thực sự, vì tổn thương đi kèm có thể rất nghiêm trọng, bao gồm đứt dây chằng và tổn thương mạch máu.

Triệu chứng nhận biết trật khớp gối:

🔻 Đau dữ dội, không thể cử động hoặc duỗi thẳng chân.

🔻 Cảm giác khớp gối lỏng lẻo, mất ổn định.

🔻 Sưng, bầm tím nghiêm trọng quanh đầu gối.

🔻 Biến dạng rõ rệt – các phần của khớp gối có thể lệch khỏi vị trí ban đầu.

🔻 Nghe thấy tiếng “rắc” hoặc cảm giác đầu gối trượt khi di chuyển.

🛠 Xử trí trật khớp gối đúng cách

Việc xử trí kịp thời có vai trò quan trọng trong hạn chế biến chứng, đặc biệt là tổn thương mạch máu vùng khoeo.

✅ Nắn chỉnh khớp gối

• Bệnh nhân cần được nắn lại khớp càng sớm càng tốt, tránh để lâu gây biến chứng.
• Kéo thẳng chi và đẩy đầu trên xương chày vào vị trí khớp, lưu ý không duỗi quá mức để tránh tổn thương động mạch khoeo.

✅ Cố định và theo dõi

• Sau khi nắn chỉnh, bác sĩ sẽ cố định đầu gối bằng nẹp để tránh trật khớp tái phát và giúp khớp ổn định, nhanh hồi phục.
• Bệnh nhân cần tập vận động gấp duỗi nhẹ nhàng sau khi bỏ nẹp để phục hồi chức năng khớp gối.
• Kiểm tra tổn thương dây chằng, sụn chêm để có hướng điều trị tiếp theo.

✅ Can thiệp phẫu thuật nếu cần

• Nếu nắn chỉnh thất bại hoặc có tổn thương nghiêm trọng như đứt dây chằng, tổn thương động mạch khoeo hoặc trật khớp hở, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật nắn chỉnh và cố định khớp.
• Trong một số trường hợp, cần sử dụng khung cố định ngoài hoặc xuyên đinh Steimann để đảm bảo sự ổn định của khớp.

✅ Theo dõi biến chứng muộn

• Mặc dù nắn chỉnh thành công ngay từ ban đầu, nhưng bệnh nhân vẫn cần nhập viện để theo dõi các biến chứng có thể xuất hiện muộn, đặc biệt là tắc động mạch khoeo.
• Với tổn thương dây chằng, sau thời gian bất động, bệnh nhân cần được đánh giá lại để có phương án điều trị phù hợp, giúp phục hồi tối đa chức năng của khớp gối.

🔔 Lời khuyên quan trọng

Trật khớp gối là một chấn thương nghiêm trọng, có thể gây biến chứng nặng nề nếu không được chẩn đoán và xử trí đúng cách. Nếu gặp chấn thương đầu gối nghi ngờ trật khớp, cần đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời, tránh hậu quả lâu dài ảnh hưởng đến khả năng vận động.