HẮT HƠI SỔ MŨI KHI NÀO NÊN DÙNG KHÁNG SINH?

Theo các chuyên gia y tế, hắt hơi và sổ mũi không phải là một bệnh lý riêng biệt, nhưng nhiều người vẫn lầm tưởng và vội vàng tìm đến thuốc điều trị ngay khi xuất hiện triệu chứng. Thực tế, đây là những dấu hiệu cảnh báo của các bệnh liên quan đến đường hô hấp và vùng tai – mũi – họng.

Cơ chế tự nhiên của hắt hơi, sổ mũi

Sổ mũi xảy ra khi chất nhầy hoặc dịch lỏng trong mũi chảy ra ngoài, còn hắt hơi là một phản xạ tự nhiên của cơ thể nhằm tống khứ bụi bẩn, vi khuẩn và các tác nhân kích thích ra khỏi đường hô hấp. Đây là cơ chế phòng vệ quan trọng, giúp bảo vệ sức khỏe bằng cách ngăn ngừa vi khuẩn và virus xâm nhập sâu hơn vào cơ thể.

Tuy nhiên, nếu hắt hơi và sổ mũi diễn ra thường xuyên hoặc kéo dài, chúng có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe cần được quan tâm.

Nguyên nhân gây hắt hơi, sổ mũi

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng hắt hơi, sổ mũi, phổ biến nhất là:

🔹 Cảm lạnh, cảm cúm: Do virus xâm nhập vào đường hô hấp, thường kèm theo các triệu chứng như ho, sốt, nghẹt mũi, đau họng.

🔹 Dị ứng: Phản ứng của cơ thể khi tiếp xúc với các tác nhân như phấn hoa, lông động vật, bụi mịn, nấm mốc, khói thuốc lá…

🔹 Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Gây viêm nhiễm mũi họng, có thể lây lan qua giọt bắn khi hắt hơi hoặc ho.

🔹 Thay đổi thời tiết, ô nhiễm không khí: Giao mùa hoặc môi trường ô nhiễm nhiều bụi bẩn, hóa chất có thể kích thích niêm mạc mũi, gây hắt hơi liên tục.

Trong trường hợp hắt hơi sổ mũi xuất phát từ bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp do virus, người bệnh có thể lây nhiễm cho người khác thông qua giọt bắn khi hắt hơi, ho hoặc nói chuyện gần.

Cách cải thiện hắt hơi, sổ mũi tại nhà

Để giảm thiểu tình trạng hắt hơi, sổ mũi và cảm thấy dễ chịu hơn, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp sau:

✅ Vệ sinh mũi đúng cách: Nhỏ hoặc rửa mũi bằng nước muối sinh lý ấm để làm sạch khoang mũi, loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn.

✅ Giữ ấm cơ thể: Khi trời lạnh, cần mặc đủ ấm, đeo khẩu trang khi ra ngoài để bảo vệ đường hô hấp.

✅ Sử dụng thảo dược thiên nhiên: Các bài thuốc dân gian như chanh hoặc quất ngâm mật ong, lá húng chanh có thể giúp làm dịu niêm mạc mũi, hỗ trợ giảm viêm.

✅ Tăng cường hệ miễn dịch: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, D, kẽm để nâng cao đề kháng, đồng thời uống đủ nước để giữ ẩm cho niêm mạc mũi và họng.

📌 Lưu ý: Nếu tình trạng hắt hơi, sổ mũi do bệnh lý gây ra, cần có phác đồ điều trị phù hợp. Không nên tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh, khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

❗ Khi nào cần đến bác sĩ?

Trong một số trường hợp, hắt hơi, sổ mũi kéo dài hoặc nghiêm trọng có thể là dấu hiệu cảnh báo một bệnh lý tiềm ẩn. Bạn nên thăm khám bác sĩ khi gặp các biểu hiện sau:

• Hắt hơi, sổ mũi diễn ra liên tục và kéo dài, đặc biệt trong thời điểm giao mùa hoặc khi tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
• Xuất hiện các triệu chứng bất thường như mệt mỏi, khó thở, sốt cao liên tục, đau đầu, đau nhức cơ thể. Đây có thể là dấu hiệu của bệnh viêm phổi, viêm phế quản hoặc các bệnh lý hô hấp nghiêm trọng khác.
• Hắt hơi do dị ứng nhưng không thuyên giảm, ngay cả khi đã tránh xa tác nhân kích thích như phấn hoa, lông thú cưng, bụi bẩn, khói thuốc…

Cẩn trọng khi sử dụng thuốc

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc đặc trị để kiểm soát triệu chứng, bao gồm:

✔️ Thuốc nhỏ mũi co mạch hoặc chứa corticoid giúp giảm nghẹt mũi.

✔️ Thuốc kháng histamin dùng trong trường hợp dị ứng.

⚠️ Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh hoặc thuốc nhỏ mũi co mạch kéo dài, vì có thể gây tác dụng phụ nguy hiểm như nhờn thuốc, teo niêm mạc mũi hoặc ảnh hưởng đến chức năng hô hấp. Để đảm bảo an toàn, người bệnh nên tìm đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn và điều trị đúng cách.

Hắt hơi, sổ mũi là một phản xạ tự nhiên của cơ thể giúp loại bỏ tác nhân gây hại, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường, người bệnh không nên chủ quan. Việc chăm sóc sức khỏe đúng cách, kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý và giữ gìn vệ sinh cá nhân, sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp và tăng cường hệ miễn dịch.