BẠN ĐÃ HIỂU ĐÚNG VỀ THỰC PHẨM CHỨC NĂNG?

Trong cuộc sống hiện đại, nhu cầu sử dụng thực phẩm chức năng ngày càng cao, theo đó là vô số sản phẩm với đa dạng công dụng, hình thức được giới thiệu trên thị trường, đòi hỏi người tiêu dùng cần hiểu đúng, đủ về thực phẩm chức năng để có sự lựa chọn chính xác cho nhu cầu của bản thân và gia đình.

► THỰC PHẨM CHỨC NĂNG LÀ GÌ?
Thực phẩm chức năng là những sản phẩm mà cơ thể có thể tiêu hóa được nhằm mục đích thêm vào hoặc bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày nhưng không thay thế hoàn toàn cho thực phẩm hoặc bữa ăn thông thường. Thực phẩm chức năng có nhiều dạng bào chế như viên nén, viên nang, viên nang mềm, viên gel, dung dịch, kẹo dẻo, dạng bột, dạng thanh,…
Thực phẩm chức năng thường chứa các thành phần như:

• Vitamin
• Khoáng chất
• Thảo dược
• Chiết xuất và thành phần thực vật
• Axit amin
• Enzyme (men tiêu hóa)
• Vi sinh vật sống (thường được gọi là “probiotics”)

► LỢI ÍCH CỦA THỰC PHẨM CHỨC NĂNG
Thực phẩm chức năng cung cấp nhiều chất dinh dưỡng quan trọng cơ thể cần mà chế độ ăn uống, sinh hoạt thông thường đôi khi không đáp ứng được. Việc kết hợp ăn uống đa dạng và bổ sung thực phẩm chức năng có thể cung cấp đầy đủ nhu cầu hàng ngày đối với các chất dinh dưỡng thiết yếu, phòng tránh thiếu hụt dinh dưỡng, giúp cải thiện và duy trì sức khỏe toàn diện.
► NGUY CƠ KHI SỬ DỤNG THỰC PHẨM CHỨC NĂNG
Theo các chuyên gia Bệnh viện đa khoa Hợp Lực, thực phẩm chức năng có thể chứa các thành phần có tác động mạnh mẽ lên cơ thể, người sử dụng luôn cần cảnh giác với khả năng xảy ra phản ứng xấu hoặc tác dụng phụ (còn được gọi là một sự kiện bất lợi), đặc biệt trong các trường hợp:

• Dùng quá nhiều thực phẩm chức năng
• Kết hợp dùng nhiều thực phẩm chức năng
• Dùng thực phẩm chức năng cùng với thuốc (theo toa hoặc không kê đơn)
• Dùng thực phẩm chức năng thay cho thuốc

Các tác dụng phụ có thể từ mức độ nhẹ đến đe dọa tính mạng. Có thể bao gồm phát ban, mệt mỏi, nôn mửa dữ dội và dai dẳng hoặc tiêu chảy, tiểu khó, đau khớp và cơ, đau ngực hoặc đột quỵ.
► NHỮNG THÀNH PHẦN CẦN LƯU Ý TRONG THỰC PHẨM CHỨC NĂNG 
Dù đã bị cấm lưu hành, hiện nay trên thị trường vẫn có một số sản phẩm được giới thiệu như thực phẩm chức năng nhưng chứa các thành phần là dược phẩm “ẩn”, phổ biến như sibutramine – chất gây hại đến tim mạch và phenolphthalein – chất có nguy cơ gây ung thư, hai thành phần thường được thêm vào các sản phẩm hỗ trợ giảm cân, hay sildenafil và tadalafil – những hoạt chất điều trị chức năng cương dương đã bị cấm trong thực phẩm chức năng.
Một số thực phẩm chức năng có thể có tương tác với thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn qua biến đổi quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hóa, thải trừ như:

• Vitamin K có thể giảm tác dụng của warfarin (Coumadin) trong việc ngăn đông máu.
• Ginkgo biloba, vitamin E liều lượng cao, warfarin (Coumadin) và aspirin đều có khả năng làm loãng máu. Sử dụng các thành phần trên đơn trị hoặc phối hợp có thể tăng khả năng xuất huyết nội hay đột quỵ.
• St. John’s Wort có thể làm giảm hiệu quả của một số loại thuốc tim mạch, ung thư, HIV, trầm cảm, động kinh và thuốc tránh thai.
• Vitamin C và E có thể làm giảm hiệu quả của một số loại hóa trị ung thư.

Người tiêu dùng cần lựa chọn các sản phẩm uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và lưu ý tránh sử dụng đồng thời các loại thực phẩm chức năng có các thành phần tương tác với nhau để tránh những phản ứng có hại, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
► NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KHI LỰA CHỌN THỰC PHẨM CHỨC NĂNG
Nếu cần thiết phải sử dụng thực phẩm chức năng, bạn nên được tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa để nắm rõ về cách sử dụng và tác dụng của loại sản phẩm này. Những câu hỏi bạn cần làm rõ bao gồm:

• Sử dụng thực phẩm chức năng có thật sự cần thiết với sức khỏe tổng thể của bạn không?
• Bạn có đang dùng đúng sản phẩm, đúng liều dùng không?
• Thời gian bạn có thể sử dụng sản phẩm là bao lâu?
• Sản phẩm có những tác dụng phụ gì?
• Trong quá trình sử dụng thực phẩm chức năng này, bạn có cần kiêng loại thực phẩm hay thuốc hoặc thực phẩm chức năng khác không?
• Nếu bạn sắp phẫu thuật hoặc xét nghiệm, bạn nên tránh loại thực phẩm chức năng nào?

Thực phẩm chức năng không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc và không thay thế được hoàn toàn cho bữa ăn thông thường. Hãy trang bị kiến thức và cân nhắc kỹ trước khi sử dụng thực phẩm chức năng để đạt được những hiệu quả mong muốn cho sức khỏe của bạn và gia đình.