Làm thế nào để bảo vệ lá gan khỏe mạnh

Gan được xem là “nhà máy xử lý độc tố” của cơ thể, những chức năng lớn của gan bao gồm: đào thải chất độc ra khỏi cơ thể và loại bỏ chất thải của tế bào, xử lý các chất dinh dưỡng, dự trữ các vi chất thiết yếu – vitamin, sản xuất các yếu tố tham gia quá trình đông máu và sản xuất ra đường – glucose để cơ thể sử dụng tạo ra năng lượng.

Thống kê của Globocan 2020 cho thấy, tỷ lệ mắc mới ung thư gan tại Việt Nam là 26.418 người mỗi năm, chiếm 14,5% tổng số ung thư. Ung thư gan có số ca tử vong dẫn đầu với 25.272, chiếm 21% tổng số ca tử vong do ung thư, gấp 3,8 lần tổng số ca tử vong do tai nạn giao thông năm 2020 (6.700 ca).

Một trong những cách ngăn ngừa bệnh hiệu quả chính là “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Dưới đây là những cách để bạn giữ sức khỏe lá gan của mình.

► Áp dụng chế độ dinh dưỡng cân bằng

Áp dụng chế đệ ăn cầu vồng, nghĩa là trái cây và rau quả từ tất cả các màu sắc của cầu vồng, giúp đảm bảo bạn nhận được tất cả các chất dinh dưỡng và chất xơ cần thiết. Tránh đường tinh chế như bánh rán và bánh mì trắng thay vì gạo nguyên hạt, bánh mì và ngũ cốc. Một chút thịt, sữa và chất béo cũng có thể hữu ích nhưng không quá nhiều, dùng chất béo “tốt” (không bão hòa đơn, không bão hòa đa) từ hạt, quả hạch, cá và dầu thực vật. Cần thiết uống nhiều nước để bù đủ nước trong ngày.

► Sử dụng rượu bia có trách nhiệm​

Đồ uống có cồn có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Chúng có thể phá hủy các tế bào gan và gây xơ hóa gan. Bạn có thể được khuyên chỉ nên uống rượu ở mức độ vừa phải hoặc bỏ hẳn.​

► Duy trì lối sống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên

Duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18 đến 25 thông qua dinh dưỡng phù hợp và tập thể dục thường xuyên. Nếu bạn bị béo phì hoặc thậm chí hơi thừa cân, bạn có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ, có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).

Việc tập thể dục thường xuyên giúp bạn duy trì cân nặng lý tưởng, đốt cháy mỡ “xấu” (triglyceride) để tạo năng lượng và làm giảm tình trạng gan nhiễm mỡ.​

► Sử dụng thực phẩm bổ sung/thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ

Nhiệm vụ của gan là nơi thanh lọc tất cả các loại thuốc mà chúng ta đưa vào cơ thể. Hầu hết các loại thuốc đều an toàn cho gan khi dùng theo chỉ dẫn của các bác sĩ. Tuy nhiên, đừng dùng sai chỉ định của bác sĩ vì kể cả thực phẩm bổ sung vì có thể gây hại cho cơ thể và cho gan. Một số thuốc thường gặp có thể gây độc gan gồm thuốc giảm đau, hạ sốt chứa acetaminophen, thuốc statin trị mỡ máu cao và một số loại kháng sinh như amoxicillin, clindamycin, erythromycin…

► Tránh độc tố​

Độc tố có thể làm tổn thương tế bào gan. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với chất độc từ các sản phẩm tẩy rửa, các hóa chất bay hơi và thuốc diệt côn trùng. Khi bạn sử dụng bình xịt, hãy đảm bảo rằng căn phòng được thông gió và đeo khẩu trang. Và hơn hết bạn nên dừng hút thuốc.​

Thực hành tình dục an toàn​

Quan hệ tình dục không an toàn hoặc quan hệ tình dục với nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan B và viêm gan C.

► Rửa tay​

Đó là một cách đơn giản, dễ dàng để ngăn chặn những tác nhân gây bệnh bao gồm siêu vi viêm gan A. Chỉ cần một ít xà phòng và nước ấm là được. Điều đặc biệt quan trọng là ngay trước khi bạn chuẩn bị thức ăn và ngay sau khi bạn thay tã hoặc đi vệ sinh.

► Đề phòng rủi ro từ kim tiêm, vật sắc nhọn và bị phơi nhiễm với máu

Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đã từng tiêm thuốc gây nghiện, thì việc xét nghiệm viêm gan C, bệnh có thể lây lan qua đường máu là cần thiết. Điều này cũng đúng nếu bạn vô tình bị kim đâm. Xét nghiệm máu có thể cho bạn biết liệu bạn đã từng nhiễm vi rút viêm gan C. Ngoài ra, chỉ sử dụng kim sạch để xăm và xỏ khuyên trên cơ thể.​

Bạn không dùng chung đồ vệ sinh cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng và đồ cắt móng tay vì chúng có thể mang một lượng nhỏ máu hoặc các chất dịch cơ thể của người nhiễm siêu vi viêm gan B,C. Nếu vì bất kỳ lý do gì mà bạn tiếp xúc với máu của người khác, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Nếu bạn rất lo lắng, hãy đến phòng cấp cứu của bệnh viện gần nhất.

► Tiêm chủng​

Bạn có thể mắc bệnh viêm gan A và viêm gan B nếu chưa được tiêm ngừa. Hãy trao với bác sĩ của bạn về việc bạn có cần tiêm ngừa hay không vì điều này có thể đặc biệt quan trọng nếu hệ thống miễn dịch của bạn yếu hoặc gan của bạn đã có một số tổn thương.

► Tầm soát tổn thương gan định kỳ​

Bên cạnh việc lựa chọn thói quen lối sống lành mạnh, bạn cũng nên định kỳ kiểm tra sức khỏe tổng quát, tầm soát bệnh về gan, từ đó phòng ngừa và điều trị bệnh kịp thời.

Bệnh viện đa khoa Hợp Lực cung cấp các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị các bệnh tiêu hóa – gan mật với trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm phát hiện sớm ung thư gan ngay cả khi chưa có triệu chứng, giúp khách hàng phát hiện sớm các bệnh lý và điều trị hiệu quả.